Blackout - niezbędne 6 rzeczy, które musisz mieć w domu

Ciężko sobie dzisiaj wyobrazić życie bez prądu - niemal wszystkie urządzenia, z których korzystamy każdego dnia, wymagają do działania energii elektrycznej. Dlatego, mimo że polskie sieci elektroenergetyczne są coraz lepiej zabezpieczane i awarie zdarzają się stosunkowo rzadko, warto przygotować się odpowiednio na brak prądu. Poniżej znajdziesz zestawienie kilku niezbędnych przedmiotów, które trzeba mieć w domu, gdy zabraknie energii elektrycznej.

Czym jest blackout?

Pod tym pojęciem zaczerpniętym z języka angielskiego kryje się nagła, długotrwała przerwa w dostawie energii elektrycznej na dużym obszarze. Zwykle wywołuje ją poważna elektroenergetyczna awaria systemowa lub klęski żywiołowe powodujące wielkoobszarowe awarie sieci energetycznej.

O ile w przypadku klęsk żywiołowych blackouty mają nieco bardziej lokalny charakter, tak przy awarii systemowej energię elektryczną może stracić cały obszar obsługiwany przez danego dostawcę, u którego wystąpił problem. W skrajnych przypadkach brak prądu może być nawet ogólnokrajowym problemem.

Ostatni duży blackout odnotowany w Polsce zdarzył się w Szczecinie w kwietniu 2008 roku i trwał 5 dni. Była to największa awaria sieci energetycznej na tamtym obszarze od zakończenia II wojny światowej - w wyniku silnych wiatrów i intensywnych opadów mokrego śniegu przestały działać 4 linie najwyższego napięcia, odcinając od prądu ponad pół miliona mieszkańców miasta.

Warto też pamiętać, że polski system elektroenergetyczny wymaga gruntownej modernizacji, choćby ze względu na rosnący udział odnawialnych źródeł energii elektrycznej. Czy zatem Polsce grozi blackout? Właściwie nie można tego całkowicie wykluczyć, zwłaszcza że większość elektrowni jest nadal zasilana węglem kamiennym lub brunatnym, a dostępność tego surowca w ostatnim czasie bywała różna. Nawet mimo tego, że Polskie Sieci Elektroenergetyczne zapewniają, iż mamy wystarczającą rezerwę mocy w razie awarii elektrowni, warto się zabezpieczyć na taką ewentualność.

Rzeczy, które musisz mieć w domu/mieszkaniu na wypadek awarii sieci energetycznej

Wyłączenia prądu, choć obecnie stosunkowo rzadkie, mogą się zdarzyć losowo i bez ostrzeżenia. Dlatego warto zawsze być na nie przygotowanym - oto kilka podstawowych rzeczy, o które warto się zatroszczyć na wypadek blackoutu:

Latarki i inne źródła światła

Aby móc się bezpiecznie poruszać po wnętrzu domu/mieszkania po zachodzie słońca, potrzebne będzie źródło światła. Najporęczniejsza będzie oczywiście latarka - szczególnie przydatna jest tzw. czołówka, dzięki której można mieć wolne ręce. Po jakie latarki warto sięgnąć? Zdecydowanie te wykorzystujące LED-y - pobierają wyraźnie mniej energii, dzięki czemu działają znacznie dłużej bez konieczności wymiany baterii (choć warto zadbać również o odpowiedni zapas baterii, tak na wszelki wypadek).

Jeśli chodzi o moc, do poruszania się po budynku bez problemu wystarczą modele wytwarzające ok. 300 lumenów. Gdy chcesz oświetlać również posesję, lepiej sięgnąć po coś mocniejszego - na zewnątrz potrzebna będzie latarka emitująca przynajmniej 1000 lumenów. Oprócz latarek warto też sięgnąć po tradycyjne świece, które zabezpieczą nas w razie przedłużającego się braku prądu.

Agregat prądotwórczy

Agregaty prądotwórcze to urządzenia wytwarzające energię elektryczną z energii mechanicznej, uzyskiwanej ze spalania paliwa. Agregaty mogą być napędzane silnikami benzynowymi lub na olej napędowy. Odpowiednio mocny agregat może bez problemu zasilić wszystkie sprzęty elektryczne w domu. Co ważne, może być na stałe połączony z domową siecią energetyczną i włączać się automatycznie, gdy zabraknie prądu. Trzeba jednak pamiętać o zapewnieniu bezpiecznego odprowadzania spalin na zewnątrz budynku. Oczywiście konieczny będzie również zapas paliwa.

Jeśli planujesz wyposażyć dom w awaryjny system zasilania z wykorzystaniem stale podłączonego agregatu prądotwórczego, pamiętaj, że przyłączeniem go do domowej sieci energetycznej musi zająć się wykwalifikowany elektryk - pod żadnym pozorem nie próbuj tego robić na własną rękę.

Dobierając agregat prądotwórczy do domu, należy pamiętać, aby był on o przynajmniej o 20% mocniejszy niż suma mocy rozruchowej wszystkich sprzętów, które ma zasilać. Ochroni to agregat przed przeciążeniem. Więcej o agregatach prądotwórczych oraz ich doborze i użytkowaniu możesz przeczytać tutaj.

Żywność długoterminowa i zapasy leków

Zapasy jedzenia z długim terminem przydatności do spożycia to podstawa - przedłużający się brak prądu oznacza bowiem niedziałające sklepy, stacje benzynowe i inne lokale użytkowe. Doskonale sprawdzą się tutaj np. wojskowe racje żywnościowe, które można bez problemu przechowywać nawet przez 2 lata. Są to w większości gotowe posiłki, które można zjeść praktycznie prosto z puszki.

W domu/mieszkaniu warto mieć zawsze jakieś środki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Jeśli któryś z domowników zażywa stałe leki, należy zaopatrzyć się w ich zapas, zwłaszcza gdy obecne opakowanie już się kończy.

Kuchenka turystyczna

Aby móc podgrzewać jedzenie czy choćby wodę na herbatę, warto wyposażyć się w niewielką, turystyczną kuchenkę. Takie jednopalnikowe urządzenie może być zasilane butlą lub nabojami gazowymi i jest bardzo łatwe w przechowywaniu. Użytkowanie takiej kuchenki powinno mieć miejsce na zewnątrz lub w dobrze wentylowanym pomieszczeniu.

A co jeśli masz kuchenkę gazową? Niestety wielkoobszarowe przerwy w dostawie prądu wpływają na inne media - aparatury sterujące przesyłem gazu są również zasilane energią elektryczną. Fakt, stacje przesyłowe są wyposażone w zasilanie awaryjne, ale i ono może zawieść, gdy blackout się przedłuża. W takim wypadku niewielka kuchenka turystyczna z zapasem gazu pozwoli raczyć się ciepłym jedzeniem i napojami nawet w sytuacji awaryjnej.

Piecyk gazowy

Jak już tutaj wspomniano, w sytuacji długotrwałego wyłączenia prądu przestają działać również sieci gazownicze. Problem ten dotyczy także publicznych sieci ciepłowniczych. Ponadto zimą zagrożenie przerwami w dostawie prądu jest znacznie większe - ciężki śnieg i mróz zwiększają ryzyko zerwania się linii przesyłowych. W związku z tym warto zadbać o alternatywne źródło ogrzewania, na wypadek, gdy blackout zdarzy się zimą - piecyk zasilany butlami gazowymi nada się do tego idealnie.
Podczas korzystania z piecyka gazowego należy zadbać o odpowiednią wentylację pomieszczenia - spaliny mogą być bowiem bardzo niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia.

Naładowane, pojemne powerbanki

Powerbank jest niewielkich rozmiarów urządzeniem, które można w zasadzie traktować jako przenośną ładowarkę - można nim naładować telefony i inny mały sprzęt elektroniczny. Pojemność powerbanków podawana jest najczęściej w miliamperogodzinach (mAh) - warto postawić na modele o dużej pojemności. Przykładowo, powerbank mieszczący 20000 mAh może naładować przeciętny smartfon ok. 5-6 razy (większość telefonów dostępnych obecnie na rynku jest wyposażona w baterie o pojemności 3000-5000 mAh).

Należy pamiętać, aby w czasie blackoutu oszczędnie korzystać z telefonów i powerbanków. Nigdy nie wiadomo, ile potrwa przerwa w dostawie prądu, a naładowany telefon będzie potrzebny w razie sytuacji awaryjnej - nawet gdy nie działają wieże przekaźnikowe zapewniające zasięg sieci komórkowej, można dzwonić pod numery alarmowe.

Co robić, gdy zabraknie prądu?

Przede wszystkim nie panikuj. Jeśli operator systemu przesyłowego nie zapowiadał przerwy w dostawie prądu, sprawdź bezpieczniki - brak prądu może być bowiem spowodowany skokiem napięcia, który odłączył korki. Gdy przekonasz się, że bezpieczniki są w porządku, a mimo to nie masz prądu, zobacz, czy w sąsiednich domach również go nie mają. W takiej sytuacji najprawdopodobniej doszło do jakiejś lokalnej awarii (np. silne wiatry połamały drzewa, które spadły na linię przesyłową).

Jeżeli prąd nie wróci przez kilkadziesiąt minut, skontaktuj się ze swoim dostawcą energii elektrycznej lub pogotowiem energetycznym.

Podstawowe przedmioty potrzebne na wypadek przerw w dostawach prądu - podsumowanie

Choć energia elektryczna jest nam obecnie potrzebna praktycznie w każdej dziedzinie życia, można sobie poradzić z jej brakiem przez kilka dni, jeśli się do tego odpowiednio przygotuje. Mimo że wielkoskalowe awarie sieci energetycznej zdarzają się stosunkowo rzadko, warto być gotowym na taką ewentualność, wyposażając się w kilka niezbędnych przedmiotów, które pozwolą nam wtedy funkcjonować względnie normalnie. Warto mieć przy tym świadomość, że nawet duże blackouty są dziś usuwane w miarę szybko i raczej nie grozi nam więcej niż kilka dni bez prądu. Chcąc się całkowicie zabezpieczyć przed przerwą w dostawie prądu, warto rozważyć inwestycję w domową instalację fotowoltaiczną. Jest to jednak spory wydatek, na który nie każdy może sobie pozwolić.